Udostępnij artykuł
To nie był panel z gatunku oczywistych. Wina słodkie i półsłodkie – a takie w nim mieliśmy – to generalnie nie jest temat oczywisty, a w kontekście polskiego tygla, gdzie wciąż wszystko buzuje twórczym niepokojem – tym bardziej. Ocenę zaciemniło m.in. takie zjawisko: oto paru utytułowanych, doświadczonych winiarzy przysłało nam po kilka swoich słodkich etykiet. Owszem, znalazły się wśród nich wina zbliżające się do kategorii wybitnych – ale niektóre wciąż błądziły na pograniczu przyzwoitości i przeciętności. To samo zjawisko dotyczy całej ocenionej przez nas (prawie) trzydziestki, w której większość stanowiły wina poprawne, ale niewywołujące jakichś szczególnych wrażeń artystycznych. Efekt ten potwierdziło skontrastowanie ich z winami najlepszymi, uwodzącymi charakterem, ciałem i – oczywiście – słodyczą, którą znakomicie równoważyła kwasowość. A ta równowaga, co podkreślamy i my, i wszyscy inni fachowcy – praktycy i teoretycy – jest warunkiem niezbędnym dla wypracowania wysokiej jakości słodkich win. Tej równowagi, o czym wspominamy w niejednym opisie, brakowało nam najbardziej, tak więc zachęcamy producentów do prób jej odnalezienia, a wówczas droga ku doskonałości okaże się prostsza i krótsza, choć wciąż ciernista – lojalnie uprzedzamy. Słodkie wina to jedynie z pozoru temat prosty – nie każdy szamorodni „robi się sam” i wierzymy, że polscy winiarze mają tego świadomość.
Po tej małej beczce dziegciu, czas na sporą łyżkę miodu. Najlepsze spośród degustowanych przez nas win (z grubsza pierwsza dziesiątka) dawały naprawdę sporą przyjemność picia, potęgowaną przez obecność dobrze dobranych dodatków (wspominany w kilku miejscach sernik był naprawdę idealnym dopełnieniem). Szansą dla polskich win wydaje się też to, że nie podążają one ani tropem francuskim (najczęściej uosabianym przez sauternesy i z nimi kojarzonym), ani niemieckim (BA/TBA), ani też tokajskim. Być może za kilka lat doczekamy się własnego wzorca, opartego na miksie dojrzałego, białego owocu i nuty kwiatowej – do czego jednak zawsze potrzebna będzie dobra, gęsta tekstura wina i równie dobry balans na linii słodycz-kwasowość. Indywidualny – a czasami wręcz indywidualistyczny – charakter czołowych win był przez nas zauważany i w miarę możliwości, doceniany. Jest to zawsze istotna zaleta, dlatego też życzymy producentom, by w następnych latach starali się utrzymać to, co najlepsze w wytwarzanych przez nich słodziakach. Obyśmy po spróbowaniu każdego z nich mogli jak najczęściej głęboko i z uznaniem westchnąć, wypowiadając sakramentalną (przynajmniej na redakcyjnych panelach) formułkę now we’re talking… (teraz możemy porozmawiać). No chyba że z zachwytu odejmie nam mowę – wówczas to już naprawdę będziemy w domu.
Na koniec jeszcze małe uściślenie: zaproszenie do udziału w panelu dotyczyło zarówno win słodkich, jak i półsłodkich (gdzie granicę wyznaczyliśmy „podręcznikowo” na poziomie 12,5 grama cukru na litr). Stąd obecność win o zawartości cukru zarówno 17,5 g, jak i 175 g. A resztę przeczytacie poniżej…
Polskich słodyczy zaznali: Maciej Sokołowski, Krystian Blejder, Tomasz Szmajter, Maciej Katarzyński, Adam Tomczak, Maciej Moszyński i Wiesław Polakiewicz.
Informacje na temat metodologii degustacji oraz interpretacji ocen znajdziesz tutaj.
Solaris Nobilis 2022
Winnica Saganum
Woj. lubuskie
Zawartość cukru: 175 g/l
Cena: 80 zł (0,375 l)
Złota barwa. Miód, syrop z brzoskwini i odrobina lotnej kwasowości w pierwszym ataku. Po chwili niepożądane nuty znikają. Usta gęste i tłuste. Morelowa esencja i skojarzenia z tokajem aszú. Kwasowość jakości ponadprzeciętnej, fantastycznie układa i porządkuje wszystkie komponenty. W drugim i trzecim łyku wino podąża w kierunku „epickim”. Rodzynki, wędzone i suszone żółte owoce, marynowany imbir. Długi finisz – najdłuższy wśród degustowanych dziś win.
Słodki Listopad 2022
Winnica Zielona
Woj. wielkopolskie
Szczep: muscaris
Zawartość cukru: 110 g/l
Cena: 120 zł (0,375 l)
Klasyczna, żółta barwa i klasyczny, kojarzący się z sauternesem pierwszy nos. Rozbierając go na czynniki pierwsze, dostrzegamy aromaty żółtych, przejrzałych jabłek, soku z ananasa, rodzynek i dżemu brzoskwiniowego. Drugi nos intrygujący, ziołowo-miętowy. Usta słodkie (wanilia, karmel, rodzynki, mandarynka) z limonkowo-imbirową kwasowością. Słodycz dobrze wtopiona w całość, nadaje winu złożoność i oleistość. Pikantny, imbirowy finisz. Balans, esencjonalność i duża klasa.
Arctic 2023
Winnica Aris
Woj. lubuskie
Szczepy: muscaris, solaris, chardonnay, roter riesling
Zawartość cukru: 157 g/l
Cena: 95 zł (0,375 l)
Wino o wyraźnych cechach kontaktu ze szlachetną pleśnią – lekko ziemiste akcenty, przeplatane słodkawą wonią grzybów i jesiennych liści. W tym wszystkim kwiatowo-miodowa struktura plus słodkie pomelo, szarlotka i subtelny rys karmelu. Całość czysta, bardzo elegancka i wysmakowana. Idealny kompan domowego sernika. Wino prawdopodobnie bardzo młode, ma szansę jeszcze piękniej się rozwinąć. Mogłoby tu być nieco więcej kwasowości – której, co ciekawe, tak naprawdę nie brakuje w ogólnym odbiorze.
Cuvée 2022
Winnica Aris
Woj. lubuskie
Szczepy: muscaris, solaris, chardonnay, riesling porażony botrytisem
Zawartość cukru: 50 g/l
Cena: 65 zł
Bladocytrynowo-słomkowa barwa obiecuje niewiele, na szczęście usta i nos zgodnie podążają w dobrym kierunku. Klasyczny, brzoskwiniowo-rodzynkowy nos z akcentami przetworzonego jabłka. Z drugiej strony – ślady masła, miodu i migdałów. Usta są wystarczająco intensywne i oleiste, żeby nad winem dłużej się zastanowić. Dobrze zintegrowana kwasowość, która trwa w ustach. Całość rozbudowana, konsekwentna i solidna. Uczciwy, dopracowany finisz. Wino młode, ale już esencjonalne i solidnie zbudowane.
Riesling Johanniter 2017
Winnica Saganum
Woj. lubuskie
Szczepy: riesling 90%, johanniter 10%
Zawartość cukru: ok. 20 g/l
Cena: 100 zł (0,375 l)
Mętna, bursztynowa barwa. Wino o zdecydowanie naturalistycznym sznycie. Kawa, karmel, przejrzały owoc plus echo lotnej kwasowości. Nuty sosnowej kory i grzybów, mniej lub bardziej zamierzona oksydacja. Niemniej wino mocno intrygujące, autorskie, w stylu orange wine na słodko. Nawiązania do pogranicza słoweńsko-włoskiego i glinianych amfor nie będą tu od rzeczy. Na razie w ustach wybija się gorycz, ale czuć też sporą koncentrację aromatyczną. Dostrzegamy w tym winie potencjał. Trudny pairing – migdały w miodzie, gorgonzola z orzechami? Dodatkowe punkty dla winiarza za odwagę i „bezczelność”.
Muscaris Arctic 2021, późny zbiór
Winnica Aris
Woj. lubuskie
Zawartość cukru: 177 g/l
Cena: 90 zł (0,375 l)
Bladopiaskowy kolor. Melon, gruszki, syropowa słodycz, budyniowe usta. Wino w swojej kategorii oczywiste, idealne na imieniny cioci, która (co ważne!) robi najlepsze serniki na świecie albo słodką szarlotkę ze świeżych jabłek – do takich łakoci nie sposób bowiem podać kiepskiego wina! Z każdym kolejnym łykiem wino nabiera charakteru – coraz bardziej dostrzegamy i doceniamy jego kompleksowość oraz delikatną, dziejącą się tu i teraz, ewolucję.
Jesienny Zbiór 2023
Winnica Zielona
Woj. wielkopolskie
Szczep: muscaris
Zawartość cukru: 95 g/l
Cena: 110 zł (0,5 l)
Świeże, kwiatowo-ziołowe nuty w nosie. Akacja, wrotycz, geranium, skórka limonki i mandarynki. W intensywnych, pełnych i „lepkich” (w pozytywnym sensie) ustach echo goryczki nie przeszkadza, a raczej zwiastuje odmienny, oryginalny charakter wina. Dobra, żywa kwasowość, ślinianki pracują na potęgę, tym bardziej, że wino – oryginalne i przemyślane – bazuje na świetnie ułożonej, choć niezbyt agresywnej słodyczy.
Souvignier 2022
Winnica Saganum
Woj. lubuskie
Szczep: souvignier gris
Zawartość cukru: 100 g/l
Cena: 85 zł (0,375 l)
Brzoskwiniowa barwa z szarożółtym akcentem. Klasyczne aromaty dobrego słodkiego wina – brzoskwinia, morela, miód, echo marakui, a dla odświeżenia również biała truskawka i purée jabłkowe. W ustach podobnie – z wyrazistą i przyjemną zarazem kwasowością, świetnie równoważącą słodycz. Dobra integracja, finisz długi i lekko ziołowy.
Muscaris 2023
Winnica Aris
Woj. lubuskie
Zawartość cukru: 67 g/l
Cena: 70 zł
Pierwszy nos oparty na jabłku, jaśminie i bergamotce, w drugim pojawia się też odrobina pomarańczowego zestu i akcent ziołowy. Traminerowo-muszkatowy sznyt, dostrzegamy też echa imbirowo-cynamonowe. Kwasowości jednak za mało, choć wyraźniej daje się ją wyczuć przy drugim łyku. Gęste, syropowe ciało. Goryczka skórki pomarańczy w przyzwoicie utrzymanej końcówce.
Pinot Gris Passito 2022
Winnica Saganum
Woj. lubuskie
Szczep: pinot gris
Zawartość cukru: 37 g/l
Cena: 110 zł (0,5 l)
Piękna, głęboka, bursztynowa barwa, nasuwająca skojarzenia z marsalą czy amontillado. Nos idzie w stronę karmelową i kawową. Do tego miód gryczany, grzaniec, kajmak i mokra wełna. Usta podążają za nosem. Do głosu dochodzi też nuta goryczkowa. Wino mocno nieszablonowe, intrygujące, któremu warto dać trochę czasu. Strukturalnie stoi bardziej po stronie goryczy niż słodkości.
Cervus Hibernal 2023, półsłodkie
Winnica Łukasz
Woj. lubuskie
Zawartość cukru: 36 g/l
Cena: 60 zł
Wino soczyste, autentyczne, energiczne i nieprzerysowane. Dobry balans cukru i kwasowości. Smakowo – „wariacja na temat rozgotowanego jabłka” z dodatkiem ananasa i słodkich cytrusów. Pojawia się goryczka i lekki akcent chemiczny, ale wino broni się kwasowością, lekkim ciałem i względnie długim finiszem. Dobry dodatek do sernika.
Późny Zbiór 2022
Winnica Aris
Woj. lubuskie
Szczepy: muscaris, solaris, chardonnay
Zawartość cukru: 104 g/l
Cena: 70 zł (0,375 l)
Blada, cytrynowo-słomkowa barwa. Wino „środka stawki” – bez wad i bez szczególnych wzlotów. W nosie syropowe akcenty melona, gruszki i brzoskwini. Usta podobnie – gęste i mocno po stronie słodyczy (wata cukrowa, owoce z puszki); przydałoby się więcej kwasowości. Dobry finisz, choć z lekka podbity goryczką.
Solaris Late Harvest 2022
Dom Jantoń
Woj. łódzkie
Zawartość cukru: 100 g/l
Cena: 160 zł (0,375 l)
Sok z bardzo dojrzałych jabłek – i w nosie, i w ustach. Jest ciało, uosabiane bardziej przez intensywność cukru resztkowego, mniej przez bogactwo owocu. Alkohol trochę szczypie w język, można było nad nim zapanować poprzez większe uwydatnienie innych komponentów. Dla przeciwwagi – przyjemna końcówka w barwach ziołowo-miodowych.
Raisins 2022, słodkie
Winnica Płochockich
Woj. świętokrzyskie
Szczepy: hibernal, solaris
Zawartość cukru: 80,5 g/l
Cena: 95 zł
Barwa „prawie bezbarwna”. W niezbyt szczodrym nosie wino wita nas nutami agrestowo-jabłkowo-trawiastymi – znów styl sauvignon blanc, ale potraktowany raczej lekko i eterycznie. Jako wino słodkie Raisins zdecydowanie powinno mieć więcej cielistości i gęstości. Mała koncentracja ekstraktu, a zamiast tego w głębi gardła odzywa się alkohol.
Riesling Szlachetny Zbiór 2019
Winnice Wzgórz Trzebnickich
Woj. dolnośląskie, Wzgórza Trzebnickie
Zawartość cukru: 61 g/l
Cena: 65 zł (0,375 l)
Apetyczna, jasnozłota barwa. Bardzo obiecujący nos, przywodzący na myśl świąteczne skojarzenia – dojrzałe pomarańcze, goździki, pierniki…. Usta jednak zmierzają w stronę wytrawności. „Miód zrobiony nie na słodko”. Aromaty grzybowo-goryczkowe, amarone, imbir, orzechy. Winu ciała nie brak, choć jednak bardziej stoi po stronie smukłości. Kontrowersyjne i interesujące zarazem, niemniej mocno zastanawialiśmy się, czy na pewno takie miało być? Jeśli tak – to mamy do czynienia z czymś w rodzaju polskiego sherry. Niełatwy pairing – ostatecznie decydujemy się na schab z wędzoną śliwką i starannie dobrane, aromatyczne jasne sery w towarzystwie orzechów.
Julita 2022
Piwnice Antoniego
Woj. małopolskie
Szczepy: bianca, solaris, muszkat
Zawartość cukru: 30 g/l
Cena: 70 zł
Bladowodnista barwa. Nos i usta poziomkowo-truskawkowo-śmietankowe – duże uznanie dla producenta, który białe wino utrzymał w takiej właśnie tonacji. Oprócz tego w tle dają się wyczuć akcenty białej brzoskwini, białej morwy i eukaliptusa. Nos zdecydowanie ciekawszy niż usta, balans słodyczy i kwasowości jest – całości brakuje jednak ciała. To powiedziawszy, niejeden sprzedawca bez trudu znalazłby odbiorcę, kupującego Julitę kartonami.
Solaris Słodkie Późny Zbiór 2022
Winnica Terra
Woj. świętokrzyskie
Zawartość cukru: 59 g/l
Cena: 75 zł
Bladocytrynowa barwa. W nosie biała brzoskwinia i żółte, zbite jabłko – plus akcent witaminy C. Usta pod znakiem jednowymiarowości i syropowatości. Jabłkowy jogurt ze słonawym akcentem i ziołowym finiszem. Mogło się tu wydarzyć więcej – dobrze zaprojektowana kwasowość pociągnęłaby to wino w interesującym kierunku.
Muscaris 2023
Winnica Terra
Woj. świętokrzyskie
Zawartość cukru: 32 g/l
Cena: 70 zł
Pierwsze wrażenie – wodnista brzoskwinia i odrobina nut kwiatowych. Całość trzyma się na cukrze i oleistości wokół tegoż cukru. Dopatrujemy się też śladów różanej galaretki. Mimo to wino pijalne, może sprawić przyjemność i warto dać mu chwilę na odstanie – a później sparować je z warzywami lub mulami na słodko. Prosciutto z melonem lub świeżymi owocami też mogłoby być interesującym uzupełnieniem.
DAMA DAMA Chardonnay 2023
Winnica Łukasz
Woj. lubuskie
Zawartość cukru: 24 g/l
Cena: 70 zł
Wino wita nas agrestowo-trawiastymi akcentami w stylu sauvignon blanc – choć później przekonujemy się, że to… chardonnay. Usta podobnie, jednak daje się wyczuć, że był tu pomysł na wino słodkie (czy też – formalnie rzecz biorąc – półsłodkie). Struktura, oparta na dominancie niestężałej galaretki agrestowej, przełamana akcentami gałązkowymi i pestkowymi. Jest na szczęście kwasowość (nieco oszczędnie potraktowana), przy oleistym ciele. Wino mogłoby się sprawdzić jako dodatek do kuchni azjatyckiej.
Pozostałe wina panelu
Muscaris 2023, Winnica Łukasz, woj. lubuskie, zaw. cukru: 47 g/l, cena: 70 zł
Johanniter 2022, Winnica Fredrówka, woj. podkarpackie, szczep: johanniter, zaw. cukru: 24 g/l, cena: 75 zł
Chardonnay 2023, Winnica Aris, woj. lubuskie, zaw. cukru: 17 g/l, cena: 90 zł
Souvignier Gris 2023, Winnica Aris, woj. lubuskie, zaw. cukru: 51 g/l, cena: 70 zł
Solaris 2023, Winnica Aris, woj. lubuskie, zaw. cukru: 22 g/l, cena: 70 zł
Muscaris 2022, Winnica Fredrówka, woj. podkarpackie, zaw. cukru: 20 g/l, cena: 75 zł
Riesling Passito 2020, Winnica Saganum, woj. lubuskie, zaw. cukru: 38 g/l, cena: 110 zł (0,5 l)
Seyval Blanc 2022, Winnica Fredrówka, woj. podkarpackie, zaw. cukru: 15,8 g/l, cena: 75 zł