Krótka historia płynnego złota z Rutherglen

W świecie wina Australia kojarzy się głównie z barossańskim shirazem, sémillon z Doliny Hunter, może czasem z cabernetem sauvignon czy chardonnay z Margaret River. Ale kryje ona jeszcze jeden wyjątkowy narodowy skarb – muscata z Rutherglen.

Wszystko zaczęło się od gorączki złota w latach 50. XIX wieku w stanie Wiktoria. Wraz z rozbudową osad dla ówczesnych poszukiwaczy rzadkiego kruszcu zaczęto także nasadzać winorośl. W tamtych czasach modne były wina bardzo dojrzałe, słodkie i wzmacniane, więc sadzono shiraz, caberneta sauvignon, durifa i słodkiego muscata. Przez wiele lat region ten dynamicznie rozwijał się i wzbogacał. Jednak na początku XX wieku filoksera, a także konkurencja innych regionów winiarskich oraz wprowadzone przez rząd podatki znacznie utrudniły dalszy rozwój produkcji win z Rutherglen. Niemniej jednak to płynne złoto przetrwało próbę czasu i Rutherglen to dzisiaj stolica australijskich win słodkich i wzmacnianych, a ich styl jest rozpoznawalny na całym świecie.

Całą zasługę należy oddać muscatowi à petits grains rouges, lokalnie znanemu jako brązowy muscat i jego charakterystycznym kwiecistym aromatom. To ciemnoróżowa mutacja muscatu blanc à petits grains, która ma nuty aromatyczne typowe dla tej rodziny muszkatów.

Region Rutherglen leży w północno-wschodniej Wiktorii, w klimacie kontynentalnym, gdzie długie, ciepłe i suche jesienne dni pozwalają na kumulację dużych ilości cukru w gronach i sprzyjają rozwojowi złożonego bukietu pełnego miodowych akcentów. Zimne powietrze napływające z wiktoriańskiej części Alp Australijskich pomaga utrzymać należytą świeżość i kwasowość. Winogrona często pozostawiane są na krzakach aż do częściowego wysuszenia i mogą osiągać nawet 20% potencjalnego alkoholu w czasie zbiorów pod koniec kwietnia. Aromaty pochodzące od szlachetnej pleśni zazwyczaj nie są pożądane.

Winogrona zbiera się pomarszczone, prawie całkiem zrodzynkowane, co dodaje winu intensywnych aromatów suszonych owoców. Niektórzy producenci mieszają grona z kilku parceli o różnych stopniach dojrzałości – te mniej dojrzałe pozwalają utrzymać charakterystyczną kwiecistą perfumowość szczepu. Wysoka zawartość cukru i niska wody sprawiają, że fermentacja przebiega bardzo powoli. Gdy alkohol dochodzi do 1–2%, dolewany jest neutralny, 96-procentowy spirytus, w rezultacie czego fermentacja ustaje, a wino osiąga moc ok. 18%.

Ten etap to dopiero połowa drogi. Kluczem do sukcesu jest dojrzewanie w specyficznych, ciepłych i suchych warunkach, które pozwala na dalsze odparowanie wody, delikatne utlenianie wina i częściową karmelizację cukrów. Z czasem koncentrują się smak, aromat, cukier i kwasowość. Tradycyjnie wina starzone są w starych, dużych dębowych beczkach, w magazynach z blaszanym dachem, który pozwala na utrzymanie wewnątrz wysokiej temperatury i tym samym stworzenie idealnych warunków do uzyskania perfekcyjnej dojrzałości.

Po około pięciu latach leżakowania rutherglen muscat wędruje do butelek. To, co się w nich znajdzie, zawsze jest wynikiem zmieszania ze sobą wielu roczników (non vintage). Leżakowanie odbywa się w systemie solera, podobnie jak w przypadku sherry.

Wina te zaczynają swoje życie z lekko różowym zabarwieniem i z czasem osiągają wszystkie odcienie bursztynu, a w końcu mahoniu. Wraz z wiekiem pojawiają się patynowe refleksy, a konsystencja porównywana jest do płynnego miodu.

Producenci-legendy to Morris of Rutherglen, Chambers Rosewood, Campbells, Stanton & Killeen i wielu innych, a wszyscy to małe, rodzinne przedsiębiorstwa starające się podtrzymać zanikającą tradycję.

Nie tylko z powodu złocistego koloru, ale przede wszystkim ze względu na unikatowość zapachów i smaków, oryginalny proces produkcji i ograniczoną podaż, muscat z Rutherglen jest prawdziwym złotem Australii.