Udostępnij artykuł
Tak, dobrze przeczytaliście, wcale się nie pomyliłam. Firma prowadzona dziś przez potomków rodziny Frescobaldich robi wina nieprzerwanie od początku XIV wieku. Przez ten czas na stałe wpisała się w historię – tak włoskiego winiarstwa, jak i Toskanii.
Ale po kolei. Zanim ok. 1000 roku ród Frescobaldich przeniósł się do Florencji, zamieszkiwał posiadłość Tenuta di Castiglioni w gminie San Casciano in Val di Pesa. Do dziś zresztą jest ona w posiadaniu rodziny – mieści się tam najstarsza winnica Frescobaldich. Na przełomie X i XI wieku miasta w środkowych i północnych Włoszech przechodziły intensywny rozwój gospodarczy, polityczny i społeczny, który od środka niszczył panujący wówczas w Europie system feudalny. To właśnie wtedy wiele zamożnych i znamienitych rodów, skuszonych potencjalnymi korzyściami finansowymi, opuszczało swoje ziemskie posiadłości i przenosiło się do miast. Tak było i w tym przypadku. Frescobaldi zamieszkali we florenckiej dzielnicy Oltrarno, na dzisiejszym Piazza de’ Frescobaldi, gdzie wybudowali okazały pałac wraz z zadaszoną loggią i wieżą. W 1252 r. połączyli swoją posiadłość z historycznym centrum Florencji – za sprawą pierwszego drewnianego mostu nad przepływającą przez miasto rzeką Arno, którego budowę zlecił Lamberto Frescobaldi (dziś w jego miejscu stoi murowany Ponte Santa Trinita; drewniany pierwowzór nie przetrwał próby czasu).
Rodzina była silnie związana z Medyceuszami – to oni mianowali ich na stanowiska senatorów (czyli członków senatu miejskiego), a potem nadali im tytuły markizów. Poza światem polityki, Frescobaldi trudnili się też handlem i bankierstwem, udzielając pożyczek wielu ówczesnym możnowładcom i koronowanym głowom. Z tak długą tradycją ród może się poszczycić znakomitymi przodkami (wśród nich byli literaci, odkrywcy, muzycy, biskupi i mężowie stanu) oraz rozległymi koneksjami (przyjacielem rodu był m.in. Dante Alighieri).
W początkach XIV wieku rodzina ponownie zwróciła się w kierunku uprawy roli, w tym winorośli. Ich rozległe wpływy i bogate doświadczenie handlowe szybko przełożyły się na zyski ze sprzedaży wina. Winnice Frescobaldich dostarczały je na dwory flandryjski, angielski czy papieski, a także słynnym artystom, jak rzeźbiarz Donatello czy architekt i rzeźbiarz Michelozzo Michelozzi. Z czasem zaczęli handlować winem także na Bliskim Wschodzie, a nawet dotarli z nim do Chin.
Skrupulatnie skupowali też nowe majątki ziemskie i powiększali areał upraw. Dziś wina z ich dziewięciu winnic (należą do nich m.in. posiadłości: Tenuta di Castiglioni, Castello di Pomino, Castello Nipozzano oraz Castel Giocondo) o łącznej powierzchni 850 ha uchodzą za kwintesencję toskańskich win, a jednocześnie doskonałe odzwierciedlenie różnorodności toskańskiego terroir. Ma to szczególne znaczenie, zważywszy na to, że w rękach rodu są największe winnice regionu, więc mogłaby pojawić się pokusa, by ustandaryzować powstające w nich wina. Na szczęście tak się nie stało – Frescobaldi od zawsze zachowują tożsamość i autonomię każdej winnicy.
Nie wszyscy wiedzą, że to Frescobaldim Włochy zawdzięczają sprowadzenie w XIX wieku do Toskanii nieznanych dotąd odmian Vitis vinifery, m.in. chardonnay, pinot noir, cabernet sauvignon, merlota, czy pinot grigio. Marka Frescobaldi znana jest też ze swoich doskonałych chianti classico, a także… wysokiej jakości oliwy extra virgin.
W 1995 roku firma Marchesi de Frescobaldi podpisała umowę joint-venture z kalifornijskim producentem wina Robertem Mondavim. Spółka pod nazwą Luce della Vite zajmuje się produkcją i dystrybucją najwyższej jakości win toskańskich na światowych rynkach.
Jak większość prominentnych rodów, Frescobaldi angażuje się społecznie i kulturalnie. Jednym z głośniejszych ich projektów jest pomoc w resocjalizacji więźniów z wyspy Gorgona, która od 1869 r. jest otwartą kolonią karną (zresztą część wyspy należy do rodziny). Ma to być odpowiedź na problem przepełnionych więzień i brak możliwości podjęcia pracy przez osadzonych. W 2013 roku Frescobaldi podpisali umowę o współpracy z włoskimi władzami więziennymi. Wysłali na wyspę zatrudnionych przez siebie enologów i agronomów, którzy uczą więźniów winogrodnictwa i winiarstwa, w efekcie czego rocznie trafia na rynek około trzech tysięcy butelek wysokiej jakości białego wina o nazwie Gorgona. Znaleźć je można w kilku znanych włoskich restauracjach.
Frescobaldi to firma-instytucja, nierozerwalnie związana z regionem, z którego pochodzi, jego historią, sztuką i architekturą. Warto poznać i ją, i kulturowe dziedzictwo, które reprezentuje.