Pleśniowy nektar z Sauternes
Udostępnij artykuł
Dawno, dawno temu, pewien francuski hrabia, właściciel winnicy w Sauternes, wybrał się na polowanie do Rosji. Pobyt przedłużał się, a zbliżało się winobranie. Hrabia zażądał, aby poczekano na niego ze zbiorami, a kiedy wrócił, winogrona pokryte były warstwą pleśni. Grona i tak poddano winifikacji. Pleśń sprawiła, że powstało wyborne słodkie wino.
Taka jest legenda związana z winami Bordeaux Sauternes. Spóźnionym hrabią miał być de Lur-Saluces, którego potomkowie przez dwa wieki (od końca XVIII do 1999 roku) byli właścicielami Chateau d’Yquem, pierwszego cru superieur classé (1855). Prawda jednak leży gdzie indziej. Od XVII w. Holendrzy importowali wino z Bordeaux, a że uwielbiali wina deserowe, to aby je uzyskać, francuscy winiarze organizowali późne zbiory dla osiągnięcia wyższego poziomu cukru w winogronach.
Wina Sauternes wzięły swoją nazwę od oddalonego o 30 km na południowy-wschód od Bordeaux sennego miasteczka z jednym kościołem, restauracją i butikiem z regionalnymi winami. Apelacja Sauternes rozciąga się między dwoma rzekami: chłodną Ciron i rozległą Garoną, i obejmuje ona swym zasięgiem również wina z Barsac. Dzięki różnicom temperatur i porannym mgłom wytwarza się tam specyficzny mikroklimat, pozwalający na rozwinięcie się szlachetnej pleśni Botritis cinerea.
Wina Sauternes wytwarza się ze szczepów semillon, sauvignon blanc i muscadelle. Mają one piękny złoty kolor, który ciemnieje wraz z upływem lat. W bukiecie aromatów wyczuwamy miód, morele, owoce cytrusowe, kwiat lipy i owoce egzotyczne. Starzejąc się, wino Sauternes wytwarza nuty kandyzowanej pomarańczy, cynamonu, orzecha laskowego, a jego smak na długo pozostaje w ustach.
Późne zbiory odbywają się niezwykle skrupulatnie. Kulki winogron obrywa się w miarę ich dojrzewania. Z jednego krzewu wytwarza się tylko półtrora kieliszka wina, podczas gdy w innych apelacjach z tej samej ilości uzyskuje się 1,5–2 butelki. To tłumaczy również cenę tego wina, która nie należy do najniższych. Przoduje właśnie Chateau d’Yquem, którego butelka osiąga cenę 300-400 euro. Nic dziwnego, bo Sauternes uważane są za najlepsze białe wina słodkie na świecie.
Nie trzeba się jednak zrujnować, aby napić się dobrego Sauternes. Dla przykładu w oddalonym o 2 km od Yquem Chateau d’Arche, drugim cru classe (1855), ceny są już 10-ciokrotnie niższe, a jakość wina nie wzbudza żadnych zastrzeżeń.
Kiedy najlepiej przyjechać do Sauternes? Zdecydowanie w listopadzie. Odbywają się wówczas drzwi otwarte Sauternes i Barsac, a przeżyć to wydarzenie, to przeżyć dzień jak w bajce. Ta spokojna, zielona kraina, usiana zameczkami i posiadłościami, wydaje się być oderwana od rzeczywistości. Fakt, że trudno tam o restaurację czy sklep spożywczy, tylko potwierdza tę tezę! Kto by jednak się tym przejmował, skoro można rozkoszować się wspaniałym nektarem, jakim jest tamtejsze wino. Bramy winnic są otwarte, a właściciele organizują zwiedzanie i degustacje. W chateau zwykle można spędzić noc, bo winnice dbają o kompleksową ofertę enoturystyczną.
Drzwi otwarte Sauternes i Barsac opuszczamy uzbrojeni w kilka cennych butelek, które można przechowywać nawet przez 50 lat!
Sauternes to wyśmienity deser sam w sobie. Dobrze schłodzony (do temperatury ok. 10˚C) i otwarty na godzinę przed spożyciem, zachowa równowagę pomiędzy słodkością, świeżością i owocowym bukietem.
Wino Sauternes serwowane z serem roquefort to jedna z licznych propozycji jego degustacji. Francuzom wino to towarzyszy szczególnie w okresie Bożego Narodzenia i Nowego Roku jako dodatek do fois gras (pasztetu z gęsich wątróbek). Doskonale sprawdza się także z serami z niebieską pleśnią, jak Roquefort, z pikantnymi daniami, np. z curry, oraz deserami, jak ciasta na bazie owoców i czekolady.
Warto wiedzieć!
Chateau d’Yquem to jedyne wino Sauternes sklasyfikowane w 1855 jako pierwsze cru superieur, najlepsze z najlepszych. Następnie wyróżniono 14 pierwszych Grand Cru Classe, a kolejne na liście są drugie Grand Cru Classe.
Chateau d’Yquem to legenda, prestiż i francuskie wyrafinowanie, uznawane za najlepsze i najdroższe wino białe na świecie, goszczące na stołach królów i prezydentów. Jak piszą specjaliści, Yquem można porównać jedynie do Yquem. Dodatkowo rocznie wytwarza się zaledwie 20 000-120 000 butelek, a niektóre roczniki są całkowicie omijane, jeśli nie spełniają wysokich standardów.